گفتاردرمانی کودکان

گفتاردرمانی کودکان

گفتاردرمانی کودکان یا پاتولوژی گفتار و زبان یکی از شاخه های توانبخشی می باشد که به آسیب شناسی اختلالات مربوط به گفتار و زبان می پردازد. در واقع گفتار و زبان بخش بسیار مهمی از ارتباط برقرار کردن با دیگران است گفتاردرمانی کودکان روشی درمانی است که گفتار کودک و توانایی او را در درک و استفاده از زبان، حتی در ارتباط غیرکلامی، بهبود می بخشد.

گفتاردرمانی کودکان چگونه است

به نظر می رسد یکی از مهم ترین حوزه های مداخله گفتاردرمانگرها حوزه کودکان (گفتاردرمانی کودکان) باشد به ویژه کودکانی که دیر به حرف می آیند.یک کودک به صورت طبیعی در سن یک سالگی باید به طور متوسط ۳ کلمه یاد داشته باشد. او در سن ۵/۱ سالگی ۲۰ کلمه یاد می گیرد تا ۲سالگی ۵۰ کلمه و تا ۳ سالگی ۹۰۰کلمه یاد خواهد داشت.

کودک در ۲ سالگی کم کم عبارات ۲کلمه ای را بیان می کند و در ۳ سالگی باید بتواند جمله بگوید و گفتار یک کودک ۴ ساله باید شبیه گفتار یک فرد بالغ باشد، کودکانی که از این مدل فاصله دارند، باید حتما به مراکز گفتاردرمانی مراجعه کنند و تحت مشاوره و گفتار درمانی قرار بگیرند، در ارزیابی ها مشکل کودک از چندین جهت  (گفتاردرمانی کودکان )مورد بررسی قرار می گیرد و اگر کودک مبتلا به اختلال یادگیری باشد باید تحت درمان قرار گیرد.

اهمیت گفتاردرمانی کودکان

  در گفتاردرمانی کودکان يعني فقط داشتن گفتار مهم است؟ ویا آیا قابل‌فهم نبودن کلماتي که کودک مي‌گويد به گفتاردرماني نياز ندارد؟

بهتر است بدانید که همزمان با رشد زبان، صداهاي توليدشده در گفتار هم دقيق‌تر و مفهومي‌تر مي‌شوند. «م»، «ب» و «د» جزو صداهايي هستند که زودتر ظاهر مي‌شوند و صداهايي مثل «ک» و «گ» و «س» و «ز» ديرتر ظاهر مي‌شوند و آخرين صدا، «ر» هست. رشد اين صداها نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. برخي کودکان صداها را به وضوح بيان نمي‌کنند و گفتار نامفهومي دارند. متاسفانه زماني والدين به اين موضوع دقت مي‌کنند که فرزندشان وارد پيش‌دبستاني شده و اولياي مدرسه متوجه مشکل گفتاري کودک مي‌شوند. اين تاخير و بي‌توجهي در تحصيل کودک مشکل‌آفرين خواهد شد.

آيا بيماري‌هاي خاصي وجود دارد که به واسطه ابتلا به آنها کودک دچار تاخير گفتاري شود

در برخي شرايط خاص مثلا در کودکاني که نارس متولد مي‌شوند، تاخير گفتار و زبان قابل‌پيش‌بيني است و تمهيداتي وجود دارد که گفتاردرماني از طريق لمس درماني و تقويت مهارت‌هاي مربوط به تغذيه به ايجاد مهارت‌هاي دهاني ـ حرکتي از همان سنين پايين کمک کند. نشانگان‌هاي ژنتيکي خاصي هم مثل نشانگان داون يا نشانگان‌هايي که باعث عقب‌ماندگي‌هاي ذهني و تاخيرهاي رواني-حرکتي يا شناختي مي‌شود، وجود دارد که کودک با آن متولد مي‌شود و مشکلات گفتاري در اين کودکان قابل پيش‌بيني است. اما در برخي موارد تاخير و آسيب‌هاي کلامي بدون علت است و کودک در ساير حيطه‌هاي شناختي و هوشي بدون مشکل است حتي شنوايي سالمي دارد اما در اداي کلمات و جمله‌ها به مشکل برمي‌خورد. در اين شرايط مراجعه به گفتاردرمانگر و مراکز گفتار درمانی وتوجه به برخي تمهيدات به رشد زبان کمک  شایانی مي‌کند.

تفاوت گفتار و زبان چیست

در واقع زمانی که ما صحبت میکنیم بخشی از فرایند صحبت کردن در مغز ما اتفاق می افتد به طور مثال انتخاب کلمات، جمله بندی کردن و… که این فرایند ذهنی، زبان است و بخشی هم توسط ریه، عضلات حنجره، لب، عضله زبان و… باعث تولید صدا و کلمات می شود که این بخش همان گفتار است.

می توان گفت گفتاردرمانگر به اختلالات زبانی که بخشی از فرایندهای مغزی است و اختلالات گفتاری که بخشی از عملکرد اندامهای سر و صورت است، می پردازد. همچنین حیطه ی بسیار مهم دیگری که در آن فعالیت می کند “بلع” می باشد

لکنت زبان چیست

لکنت زبانی که به صورت مکث، گیر و تکرار حروف هنگام گفتار بروز پیدا می کند از علائم لکنت است. لکنت اغلب در کودکان ۵/۲تا ۶ ساله خودش را نشان می دهد و به ندرت در کودکان بالای ۶ سال بروز پیدا می کند و اغلب با یک شوک که می تواند ترس، شادی غیرمنتظره، هیجان اضطرابی باشد آغاز می شود. در توصیف لکنت میشود گفت که معمولا وقتی بچه شروع به گفتن جملات پیچیده می کند لکنت آغاز می شود.

برای همین است که اغلب مادران اغلب می گویند بچه من خوب حرف می زد در صورتی که لکنت درست وقتی کودک شروع به پیچیده حرف زدن می کند، آغاز می شود. ، لکنت در  نتیجه پیشرفت زبانی کودک است زیرا گفتار عملی بسیار پیچیده و حاصل هماهنگی دقیق بین بخش زبانی در مغز و بخش های حرکتی اندام های گفتاری است. بنابراین کودکی که می خواهد حرف بزند باید پس از انتخاب واژه ها در قسمت گیج گاهی مغز، آن ها را به قسمت جلوی مغز ببرد و الگوی حرکتی کلمات را بریزد.

یعنی قسمت های زبان و حنجره باید تکان بخورد تا کلمه ادا شود. از این رو است که می گوییم همه بچه ها گاهی دچار ناروانی طبیعی می شوند که نگران کننده نیست. والدین باید هوشیار باشند که فرصت کافی به کودک برای اتمام کلمه یا جمله بدهند. او را سرزنش نکنند و از هول کردن او بپرهیزند. به چشم های او نگاه کنند و او را مطمئن کنند که وقت کافی برای شنیدن حرف های او دارند، گاهی افکار در ذهن کودکان علت لکنت است و این زمانی است که کودک حرف برای گفتن دارد اما دامنه لغت ش برای بیان آن ها پایین است، هرچه دامنه لغت کودک بیشتر شود احتمال لکنت زبان او کمتر می شود.

گفتار درمانی در بزرگسالان

مشکلات گفتاری یکی از اختلالات شایع در میان بزرگسالان است که به اشکال مختلف از قبیل لکنت زبان، نارسایی گویی، مشکلات صدا و مشکلات تکلم بروز می‌کند. اغلب به کمک گفتار درمانی و برخی از استرانژی‌­ها، مهارت‌ها ارتباطی و کلامی تعداد زیادی از بزرگسالان بهبود می‌­یابند. متاسفانه برخی از تصادفات می­‌تواند باعث آسیب رساندن به مغز و عضلات گفتاری شود. گاهی اوقات این آسیب دیدگی­­ به طور طبیعی اصلاح می‌شوند، اما معمولا آثار ناشی از آنها تا مدت­ طولانی باقی می‌ماند.

گفتاردرمانی سکته مغزی و آفازیا

در سکته مغزی یکی از شریان­‌های مغز مسدود یا پاره می‌شود. این تغییر در جریان خون بدین معنا است که مغز نمی­‌تواند اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کند که این امر بر سلول‌های مغز تاثیر می‌گذارد. سکته مغزی می‌تواند باعث بروز مشکلات و اختلالات جسمانی، عاطفی، و ارتباطی شود. پس از بروز سکته، سوالات بسیار زیادی در خصوص زمان بستری شدن در بیمارستان و پس از آن و روش‌های درمانی موجود برای تسریع فرایند بهبود به ذهن بیمار و اعضای خانواده او هجوم می‌آورد که میتوان پاسخ همه این سوالات را  با مراجعه به مراکز گفتار درمانی و روانشناسی  گرفت

آفازیا چیست

آفازیا به اختلال ارتباطی گفته می‌شود که پس از بروز سکته مغزی به وجود می­‌آید. این عارضه در پی آسیب دیدگی نقاطی از مغز رخ می‌دهد که وظیفه کنترل زبان و تکلم را برعهده دارند. همچنین ممکن است این عارضه در پی آسیب دیدگی تروماتیک مغز از قبیل سقوط از ارتفاع، ضرب دیدگی سر ناشی از فعالیت‌های ورزشی، تصادفات خودرویی، تصادف با موتور، اکسیژن رسانی نامناسب به مغز، تومورهای مغزی و سایر اختلالات نورولوژیکی رخ دهد. آفازیا می‌­تواند بر نحوه عملکرد و ارتباط بیمار با دیگران تاثیر بگذارد، تاثیر این عارضه بر مهارت‌های زیر تائید شده است :

**صحبت کردن
**درک مطالب
**خواندن
**نوشتن

درمان افراد مبتلا به آفازیا

متخصص گفتار درمانی پس از ارزیابی بیمار، برنامه درمانی ویژه­‌ای را برای او طراحی می‌کند. روش‌های متعددی برای درمان افراد مبتلا به آفازیا وجود دارد. برخی از این روش‌های درمانی عبارتند از:

**آموزش دادن به بیمار برای یادگیری نحوه صحیح ادا کردن کلمات و استفاده از جملات کامل.

**متخصص گفتار درمانی بر روی روش‌های برای کاهش میزان ناامیدی بیمار کمک می‌کند تا بیمار بتواند با استفاده از ارتباطات حمایتی مانند نوشتن کلمات اصلی و استفاده از زبان بدن منظور خود را به دیگران برساند و  همچنین بتواند نیازهای خود عقاید و نظراتش را به خوبی بیان کند. معمولا از روش‌های ترکیبی برای درمان این بیماران استفاده می‌شود.

توانبخشی شنیداری در کودکان کم شنوا

مقدار کم شنوایی افراد به عنوان خفیف، متوسط، شدید یا عمیق تجربه و گزارش می شود.سنجش شنوایی مقدار صدایی را که ما می توایم بشنویم انداره گیری می کند. مراکز و کلینیک های شنوایی بسیاری وجود دارند که به صورت کاملا تخصصی با بهترین دستگاه ها میزان شنوایی شما یا کودکتان را ارزیابی می کنند. شنوایی شناسان نتایج حاصل از سنجش شنوایی را در یک نمودار به نام ادیوگرام نشان می دهند.

اندازه گیری میزان شنوایی شما متخصصین را در پیدا کردن نوع مشکل شما یا فرزند تان و انتخاب بهترین گزینه درمان. کمک می کند.از دست دادن شنوایی (کم شنوایی) در سطح دسی بل ( dBHL) اندازه گیری می شود. این عدد نشان دهنده بهترین سطحی است که شما و یا فرزندتان می توانید بشنوید. سطح شنوایی می تواند با صداهای تن خالص و یا صداهای گفتاری اندازه گیری شود و همچنین برای هر دو گوش (دو طرفه) و یا برای هر یک از گوش ها به صورت جداگانه (یک طرفه).گزارش شود.

انواع کم شنوایی

**کم شنوایی انتقالی

هر مشکلی در گوش بیرونی یا میانی که از هدایت صحیح صدا جلوگیری می کند را کم شنوایی انتقالی گویند. کم شنوایی انتقالی معمولا از 25 تا 65 دسیبل و میزانش ملایم یا متوسط است.در برخی موارد، کم شنوایی انتقالی می توان موقتی باشد. با توجه به عوامل اختصاصی بروز مشکل، درمان دارویی یا جراحی راهگشاست. در کم شنوایی انتقالی حتی می توان از ابزارهای شنوایی نظیر ایمپلنت گوش میانییا ایمپلنت استخوان انتقالی کمک گرفت.

http://www.dr-arami.com/